Muziek zorgt voor het maken van verbinding

Muziek moet je ook iets leren
Als ik muziekles geef, dan wil ik ook dat iemand een instrument leert bespelen of leert zingen; aldus Nicole. Bij het geven van muziektherapie zet ze muziek in als middel om een doel te bereiken. “Muziektherapie kan ingezet worden om doelen op sociaal-emotioneel vlak te behalen, maar ook motorische doelen of doelen met betrekking tot de communicatie van en met een cliënt. Het mooie aan muziek is dat je niet hoeft te praten. Maar daarentegen kan muziek wel de opening zijn om emoties te uiten of om iets duidelijk te maken.”

Op het Hooge Veer waar Nicole werkzaam is, krijgt ze ook te maken met de doelgroep welke dementie heeft. Om met deze doelgroep contact te maken, probeert ze terug te graven in het verleden. “Juist bij deze doelgroep ga ik op zoek naar muziek van vroeger of van bijvoorbeeld bepaalde televisieprogramma’s die vroeger veel bekeken werden.” Nicole legt uit dat cliënten door de herkenning van de muziek rustig worden, maar soms ook juist erg alert. Sommige beginnen zelfs gehele verhalen over vroeger te vertellen, mits ze nog kunnen praten.

Therapie op maat
De cliënten die bij Nicole komen, komen uiteindelijk allemaal met een doel. De therapie wordt dan per persoon op maat aangeboden. Dat kan 1 op 1 zijn, maar ook in een groep. Vaak kan er nog wel gedacht worden dat ze in het muzieklokaal alleen maar leuke dingen doen, want het is nu eenmaal leuk en gezellig. Nicole licht toe dat dat zeker niet altijd is; we kijken tijdens het muziek maken naar zoveel dingen. Je bent eigenlijk per cliënt met alles bezig. Hoe kijkt de cliënt? Hoe reageert deze? Maakt deze wel of geen contact? Er gaat een hoop door je hoofd, maar plezier staat natuurlijk altijd voorop.

Soms hoor je nog wel eens van begeleiders “Geef ze maar een instrument in hun handen, dan kunnen ze mee rammelen”, vertelt Nicole. Maar in de praktijk werkt het heel anders, er wordt echt geprobeerd om de cliënten tijdens de therapie in hun kracht te zetten. Een voorbeeld: Je biedt een instrument aan, afhankelijk van het niveau van de cliënt kijk je wat er dan gebeurt. Een primaire reactie kan bijvoorbeeld zijn dat het in de mond gestopt wordt. Daarna wordt er geprobeerd om cliënten door te laten krijgen dat ze ook met hun handen iets kunnen in combinatie met het instrument. En zo wordt er eigenlijk per keer gekeken naar hoe kunnen we uiteindelijk de cliënt ritmisch op het muziekinstrument laten spelen en dat het rammelen muziek wordt waarbij je jouw verhaal vertelt.

Oekraïners op het Hooge Veer
Wat Nicole opviel, was dat de Oekraïners van het project Oekraïne graag met de cliënten mee kwamen naar de muziek. De standaard woorden als; vastpakken, spelen, stoppen en opruimen leerden ze gaandeweg. Maar muziek is een eigen taal, ook zij begrijpen wat we bedoelen en kunnen daardoor in verbinding komen met de cliënten. Zo konden ze ook liedjes meezingen. Met weinig uitleg werd er ook door hen begrepen wat ze moesten doen.

Geluksmoment
Nicole vertelt dat ze naast de groepsactiviteiten ook therapie op locatie bij de cliënt aanbiedt. Het kan zijn dat dit een cliënt is in een palliatieve fase. Als muziektherapeut zie je op dat moment de, mooie emotionele, reactie van deze cliënt op muziek. Het moment van teruglopen naar het lokaal is ook een moment dat je echt even om moet schakelen. Dat je wat geweest is, achter je moet laten en door moet gaan met het volgende. Daarna ga je weer terug naar het lokaal en staat er vol enthousiasme een nieuwe groep op je te wachten.

De cliënten komen hier graag en zijn op hun eigen manier bezig met hun verhaal. Dat ik daar als muziektherapeut een bijdrage in mag leveren, dat vind ik erg bijzonder.